by Nga Ho-Dac
Trong bài trước, ta đã biết thu nhập tài chính phụ thuộc vào 3 yếu tố: vốn, thời gian, và suất thu lợi (kèm theo rủi ro). Nếu muốn làm giàu nhanh chóng với ít vốn thì chỉ có 1 cách: tăng suất thu lợi lên cao. Có một cách được các tay môi giới cổ súy là sử dụng đòn bẩy, bản chất là vay tiền để đầu tư tài chính. Đúng là đòn bẩy làm tăng suất thu lợi nhưng ít ai đề cập đến đòn bẩy cũng tăng rủi ro … với tốc độ nhanh hơn.
Vd: đòn bẩy 2:1. Bạn có 100, vay thêm 100 để mua sản phẩm tài chính, tổng cộng là 200. Nếu giá lên 10%, bạn có 220, trả lại 100, bạn còn 120, lời 20/100=20%. Bạn đã tăng suất thu lợi từ 10% lên 20%. Nhưng nếu giá xuống 10%, bạn còn 180, trả 100, còn 80, bạn lỗ 20%. Bạn cũng tăng tỷ lệ lỗ từ 10% lên 20%.
Nhưng mọi thứ chưa dừng ở đó, vay thì phải trả lãi, thường lãi suất các tay môi giới tính khá cao, hiện nay là khoảng 8.5%. Nếu bạn phải trả lãi vay thì nếu giá lên 10%, bạn có 220, trả 108.5, còn 111.5, lời 11.5% cũng cao hơn 10% 1 tí. Nhưng nếu giá xuống 10%, bạn còn 180, trả 108.5, còn 71.5, lỗ 28.5%, gần gấp 3 lần nếu không sử dụng đòn bẩy. Tình huống còn tệ hơn vì bạn phải trả tiền phí môi giới và thuế.
Tóm lại nếu sử dụng đòn bẩy bạn có thể lời 11.5% nhưng cũng có thể lỗ 28.5%. So với khả năng lời 10% và có thể lỗ 10% như không sử dụng đòn bẩy thì cái nào tốt hơn?
Ngoài ra sử dụng đòn bẩy còn làm cho đầu tư có thêm 1 rủi ro nữa. Các sản phẩm tài chính đàng hoàng thường sẽ giảm rủi ro theo thời gian vì thị trường có thể lên hay xuống trong 2-3 năm, nhưng nếu tính trong 10-20 năm thì thường sẽ lên. Áp lực vay tiền trả lãi khiến bạn không thể chờ cho đến khi lên giá được mà phải bán trong khi giá xuống. Bao nhiêu người đã bị phá sản vì vụ này khi thị trường chứng khoán và địa ốc đi xuống?
Vậy ai sẽ được lợi? Tay môi giới! Bạn lời hay lỗ gì thì tay môi giới cũng kiếm được 8.5% không có rủi ro. Tóm lại sử dụng đòn bẩy để đầu tư tài chính thì bạn có thể lời nhiều hơn 1 ít nhưng cũng có thể lỗ hơn rất nhiều … và tay môi giới lời 8.5% một cách chắc chắn. Chả trách gì quá nhiều người khuyến khích bạn sử dụng đòn bẩy.
P.S: sử dụng đòn bẩy trong kinh doanh (vd: sản xuất) tuy tính toán cũng như vậy nhưng có 1 điểm khác biệt là lúc đó bạn là insiders, bạn có thông tin nội bộ nên sẽ trở thành 1 vấn đề khác.
Bài tiếp theo: