Khi chỉ trích cách đánh vần theo công nghệ giáo dục, nhiều người bị nói là “người Việt sợ thay đổi” nên luôn phản đối tất cả những cái mới dẫn đến không tiến bộ được. Thật sự người Việt có sợ thay đổi nhiều hơn các dân tộc khác không?
Có lẽ là người Việt sợ thay đổi thật. Một ngàn năm bị Tàu chiếm đóng mà vẫn không đổi qua nói tiếng Hán, một trăm năm bị Pháp chiếm đóng mà vẫn không chịu đổi qua nói tiếng Pháp mà cứ khư khư giữ lấy cái tiếng Việt. Trên thế giới này, có bao nhiêu dân tộc giữ được tiếng nói khi bị chiếm đóng lâu như vậy?
Nhưng nghĩ lại thì có vẻ không phải. Trước đây do không có chữ viết, người Việt nói tiếng Việt nhưng phải viết tiếng Hán. Sau này có chữ Nôm lại đổi qua viết chữ Nôm. Sau đó nữa có chữ Quốc Ngữ thì lại đổi qua chữ Quốc Ngữ. Trên thế giới này, có bao nhiêu dân tộc thay đổi chữ viết toàn bộ nhiều lần như vậy?
Để tìm hiểu vấn đề này một cách bài bản, có lẽ phải đi vào tâm lý học và hành vi học.