by Nga Ho-Dac

Thỉnh thoảng được hỏi là nên chọn trường quốc tế hay trường VN cho trẻ em. Mình không biết trả lời làm sao vì đến giờ vẫn chưa hiểu được khái niệm “trường quốc tế,” càng không hiểu được “chương trình giáo dục quốc tế.” Làm trong ngành giáo dục ở Mỹ, thậm chí mình còn không biết được chương trình giáo dục Mỹ là như thế nào. Ở Mỹ, các trường đại học là tự chủ về chương trình đào tạo, tuy cũng có các tổ chức giám định độc lập (accreditation) nhưng các tổ chức này cũng không đặt ra các chương trình đào tạo. Ví dụ cùng là AACSB accredited nhưng chương trình đào tạo ở University of Utah School of Business không giống với chương trình đào tạo ở San Francisco State University College of Business. Còn ở bậc phổ thông, chương trình của trường công do các school districts quyết định. Một bang có thể có vài chục school disctricts. Còn trường tư thì tự quyết. Vì vậy chương trình đào tạo của các trường cũng không giống nhau. Trước khi đi dạy đại học ở Mỹ, mình được các chương trình orientation nhắc đi nhắc lại là những gì SV của mình học ở phổ thông là rất khác nhau. Vậy có ai cho mình biết “chương trình giáo dục quốc tế” là gì hông?

Và đây là câu trả lời của một đồng nghiệp cũ, bây giờ là hiệu trưởng của 1 trường ở VN, về vấn đề trường quốc tế:

“Bạn ko hiều khái niệm trường quốc tế là gì cũng ko lạ. Từ “quốc tế” bị lạm dụng khiến GD quốc tế tại VN nảy sinh nhiều bất cập, tạo đánh giá ko tốt cùa dư luận XH.
Chương trình giáo dục là riêng có của mỗi quốc gia/ Bang/ Tiểu bang. Nhưng thường vẫn bảo đảm chung khối kiến thức phồ thông tối thiểu bậc trung học/ nhóm môn học đại cương và chuyên môn tối thiểu của mỗi ngành học bậc ĐH. Có vậy mới bảo đảm tính liên thông của GD giữa các quốc gia => gọi là GD quốc tế
Hiểu như trên thì ko có “chương trình GD quốc tế”. Qui định của Bộ GD-ĐT VN: trường quốc tế là trường giảng dạy chương trình nước ngoài dành cho con em người nước ngoài. HS VN bậc phổ thông học trường quốc tế phải học thêm 4 môn học bắt buộc là Văn, Sử, Địa, GD công dân bằng tiếng Việt.
Cần phân biệt với trường song ngữ là trường dạy 4 nhóm môn chính (văn, toán, khoa học tự nhiên và xã hội) bằng tiếng nước ngoài cùng với chương trình của Bộ GD-ĐT.
Các trường thực chất dạy song ngữ nhưng vẫn lấy tên gọi là trường quốc tế A, B…. gây hiểu nhầm cho PH-HS.
Căn cứ vào bằng tốt nghiệp sẽ phân biệt trường quốc tế hay trường song ngữ. Bằng tốt nghiệp trường quốc tế do tồ chức/ trường nước ngoài cấp. Lưu ý là bằng Tốt nghiệp (High School Diploma) có giá trị vĩnh viễn, ko phải Giấy chứng nhận (Certificate) hoàn tất chương trình nhé. Một số trường song ngữ tại VN mang tên trường quốc tế, cấp giấy chứng nhận hoàn tất chương trình gây ngộ nhận cho PH-HS. HS tại các trường này phải dự Kỳ thi tốt nghiệp quốc gia của Bộ GD-ĐT mới nhận được bằng tốt nghiệp phổ thông (bằng tú tài).”

Như vậy có thể hiểu trường quốc tế là một khái niệm của VN …(do bộ GD-ĐT VN quy định) dành cho những chương trình không phải của VN được dạy ở VN cho những người không phải người VN. Như vậy những chương trình này là do ai quản lý, thẩm định? Chất lượng thế nào? Có giống nhau không?